Znieczulenie do porodu

Szanowne Pacjentki,

Wprowadzając w naszym szpitalu standardy łagodzenia bólu porodowego chcieliśmy zapewnić Wam poczucie bezpieczeństwa w trakcie porodu w naszej placówce. Oprócz niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego (utrzymanie aktywności podczas porodu, techniki oddechowe i ćwiczenia relaksacyjne, masaż, okłady ciepłe i zimne, immersja wodna, TENS oraz krzesło porodowe) oferujemy także metody farmakologiczne jak: analgezja wziewna, dożylne lub domięśniowe stosowanie opioidów oraz znieczulenie zewnątrzoponowe do porodu.

Jak przebiega znieczulenie zewnątrzoponowe w trakcie porodu?

Podstawowym celem tego znieczulenia jest znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych podczas porodu. Znieczulenie jednak nie eliminuje całkowicie bólu. W znieczuleniu zachowany zostaje odruch parcia. Znieczulenie zewnątrzoponowe stosuje się dopiero, gdy rozwarcie szyjki macicy wynosi 4 cm i poród jest odpowiednio zaawansowany (zbyt wczesne podanie znieczulenia może zatrzymać akcję porodową; z kolei w przypadku rozwarcia 9 - 10 cm lekarz może odmówić podania znieczulenia, ponieważ jego najsilniejsze działanie mogłoby przypaść na fazę parcia, co byłoby niekorzystne dla przebiegu porodu). Leki w znieczuleniu zewnątrzoponowym stosowane są w tak małych stężeniach, że nie mają zauważalnego wpływu na dziecko.

Znieczulenie zewnątrzoponowe stosuje się podczas porodu siłami natury na życzenie Pacjentki.

Znieczulenie zewnątrzoponowe wykonywane jest w pozycji siedzącej na łóżku porodowym. Okolica lędźwiowa pleców - miejsce wkłucia - zostaje umyta płynem do dezynfekcji a następnie znieczulona miejscowo. W kolejnym kroku do przestrzeni zewnątrzoponowej za pomocą igły anestezjolog wprowadza cewnik przez który będzie podawany środek znieczulający. Zmniejszenie dolegliwości bólowych pojawia się po około 15 minutach od chwili podania leku. Znieczulenie może być podane wielokrotnie przez założony cewnik, w zależności od czasu trwania porodu, z częstotliwością od 1,5 do 2 godzin. Gdy poród się zakończy cewnik zostaje usunięty. W przypadku komplikacji położniczych w czasie porodu i konieczności wykonania cięcia cesarskiego, założone już wcześniej znieczulenie może być wykorzystane do znieczulenia cięcia casarskiego.

Wskazania i przeciwwskazania do znieczulenia zewnątrzoponowego w trakcie porodu

Wśród wskazań do przeprowadzenia znieczulenia zewnątrzoponowego w trakcie porodu są: nietolerancja bólu (wskazanie subiektywne), życzenie rodzącej (o ile nie ma przeciwskazań lekarskich), poprawa komfortu i bezpieczeństwa rodzącej oraz jej dziecka, medyczne (lekarskie).

Wśród przeciwwskazań do przeprowadzenia znieczulenia zewnątrzoponowego w trakcie porodu są: brak zgody rodzącej (i/lub lekarza), brak współpracy z rodzącą (pobudzenie, zaburzenia świadomości, itp., zaburzenia krzepnięcia krwi, zakażenie skóry w miejscu wkłucia - może skutkować wprowadzeniem drobnoustrojów do płynu mózgowo - rdzewniowego, zakażenie ogólnoustrojowe, leczenie antykoagulantami, trombocytopemia (liczba płytek krwi <100.000), niektóre choroby ośrodka układu nerwowego (np. choroby rozrostowe, infekcyjne, stwardnienie rozsiane, stwardnienie zanikowe boczne), niektóre choroby i wady serca (np. ciasnej stenozy aortalnej i mitralnej, nadciśnienia płucnego, wad przeciekowych z nadciśnieniem płucnym, kardiomiopatii przerostowej, stanu po przeszczepie serca, nieskorygowanej tetralogii Fallota), niewyrównana gospodarka wodno - elektrolitowa, niewyrównane nadciśnienie tętnicze, zaawansowane zmiany w obrębie stawów kręgosłupa okolicy lędźwiowej, inne przeciwwskazania medyczne (decyduje lekarz).

Zalety i wady znieczulenia zewnątrzoponowego w trakcie porodu

Ryzyko powikłań w przypadku znieczulenia zewnątrzoponowego w trakcie porodu

Niezależnie od najlepszych starań personelu medycznego zawsze mogą pojawić się powikłania, które jednak w przypadku znieczulenia zewnątrzoponowego występują rzadko, do najczęściej występujących zaliczyć można:

- niepełna analgezja (jednostronne znieczulenie),
- bóle głowy,
- świąd skóry,
- nakłucie opony twardej,
- bóle kręgosłupa (powszechne zjawisko po porodzie bez względu na wykonane lub nie znieczulenie),
- uszkodzenie naczynia żylnego,
- krwiak zewnątrzoponowy - ryzyko niedowładu kończyn,
- nagłe wchłonięcie podanego leku, wprowadzenie zakażenia

Alternatywa dla znieczulenia zewnątrzoponowego

Wiele badań potwierdza wpływ dobrego przygotowania fizycznego i psychicznego do porodu na zmniejszenie odczuwanego bólu i uniknięcie konieczności użycia farmakologicznych środków przeciwbólowych. Warto zacząć od metod niefarmakologicznych, takich jak: masaż, pozycje wertykalne, immersja wodna, okłady. Później można skorzystać z dostępnych metod farmakologicznych, np.: środki rozkurczające czy gaz rozweselający, a dopiero w wyjątkowych sytuacjach poprosić o znieczulenie zewnątrzoponowe.